Với người bình thường, Mộc Châu là thảo nguyên bát ngát đồi chè, đồi mận. Nhưng dân chơi xe địa hình miền Bắc coi Mộc Châu là thánh địa offroad. Những con đường ngoằn ngoèo uốn lượn giữa dãy núi đá nối Mộc Châu vào Mường Lựm (Yên Châu), nơi có những địa danh như Tà Số, bản Giảo, bao giờ cũng là chuyến đi để đời của những chiếc 4x4, kể cả khi chúng trang bị đồ chơi offroad cao cấp nhất.

Con đường toàn bùn nhão là một trong những thách thức với hành trình offroad.

Vài năm trước, xe hai cầu đơn giản có thể vượt qua. Nhưng sau khi cả trăm chiếc Gaz và Zil của đồng bào dân tộc quần nát để chở ngô thì thành bẫy khổng lồ cho tất cả xe có động cơ. Khi mưa, toàn bộ con đường chuyển qua bãi bùn nhão mà chỉ lốp MT Extreme mới có thể giúp điều hướng. Các loại lốp khác, không sớm thì muộn cũng chào thua.

Trở lại Mộc Châu cách đây hơn tuần, chúng tôi gồm 7 chiếc xe địa hình Land Cruiser và Hilux của Toyota, Patrol của Nissan, G-class của Mercedes, Triton của Mitsubishi trang bị đầy đủ lốp, tời và một số xe có cả khóa vi sai lựa chọn cung đường từ bản Tà Số ven quốc lộ 6 vào Mường Lựm.

Cung đường dài khoảng 25 km dự kiến đi hết trong vòng 12 tiếng. Tuy nhiên, từng có những lần đoàn xe nhiều ngày mới ra được nên lương thực được chuẩn bị cho ba bữa chính. Chuyến đi này đặc biệt hơn những chuyến đi trước là các bữa ăn sẽ được nấu nóng bằng bếp ga công nghiệp, một thứ xa xỉ cho những lần đi chơi trong rừng.

10h sáng, bầu trời cao nguyên Mộc Châu trong xanh đầy nắng hứa hẹn một ngày thứ bảy đẹp trời. Trên đường tới Tà Số, chúng tôi gặp không ít những chiếc Gaz đầy ngô lặc lè bò ra. Dường như với người bản địa, con đường lầy lội với rãnh sâu do chính họ tạo ra, chẳng có chút đắn đo. Còn xe chúng tôi thì không "ngon" như vậy. Có những đoạn khi gầm chạm bùn, lái phụ phải xuống dùng cuốc đất bù ngay bánh lún.

Khoảng sáng gầm Gaz cao hơn tới gần chục phân nên nếu bị lọt vào rãnh Gaz thì SUV như Patrol hay Land Cruiser hầu như sạt gầm. Chỉ tời mới cứu được. Nhưng với SUV nhỏ, khoảng sáng nhỏ hơn nhưng do khoảng cách giữa hai lốp cũng nhỏ nên một bên bánh vẫn bám. Thế nên Triton với một khóa vi sai sau hóa ra lại dễ lái hơn Patrol to cao. Dẫu vậy, lần đầu lái Patrol offroad, tài Phạm Việt Cường trong đoàn vẫn suất sắc thể hiện kỹ năng cơ bản đặt bánh hay ga, csố khi lên cao.

3h chiều, sau 4 tiếng di chuyển, mọi người thấm mệt. Hạ bếp xuống, hơn chục con người từ bỏ cuộc sống tiện nghi chốn thành thị để tìm đến trải nghiệm với thiên nhiên.

Những chiếc xe tải Gaz hoặc Zil vận chuyển ngô biến những con đường thành cạm bẫy với mọi lọa xe có động cơ.

Càng đi sâu, càng khó. Dốc cao đầy bùn nhão trơn trượt nên từng xe phải tời qua. Chiếc nào lên được lại làm điểm neo tới cho chiếc tiếp theo. Xuống dốc lởm chởm đá. Còn cuối dốc là vũng bùn do nước tràn qua từ con suối nhỏ ven đường. Qua khỏi bãi bùn, các xe phải khéo léo chuyển hướng sang bám sát vách núi tránh bị trượt bánh ra ngoài đường hoặc bị treo gầm.

Chiếc Patrol lốp 35 đủ to tránh chạm gầm nhưng chỉ là loại MT đi bùn nhẹ nên người lái khá khó khăn để đặt bánh đúng ý định. Nếu ga phi lên dốc không đủ mạnh sẽ bị mắc giữa chừng. Xe trước đi xa nên không thể quay lại hỗ trợ tời để lên dốc nên chỉ còn cách tời lùi lại và diễn lại bài phi từ bãi bùn lên dốc.

"Ga to lêêênnn!", các tay offroad gạo cội hét vang giữa tiết trời chập choạng tối thúc giục tay lái mới vượt qua cảm giác sợ hãi. Đủ dũng khí đưa chiếc xe 250 mã lực lao qua bãi bùn, chồm lên đầu dốc và vượt qua rãnh sâu tránh mắc gầm. Sau vài lần tiến lên lùi xuống, rồi chiếc xe cũng vượt lên chính mình trong tiếng vỗ tay giữa rừng như lời chào mừng thành viên mới.

Về khuya, trời cao nguyên trở lạnh, bữa trưa muộn hết từ lúc nào. Tiếng í ới của xe anh nuôi gọi qua bộ đàm là bếp đã được hạ. So với định vị và kinh nghiệm từ những chuyến đi trước, 2/3 quãng đường khó vượt qua sau chục tiếng đồng hồ. Như vậy dự kiến chỉ qua nửa đêm là đoàn xe sẽ quay ra đến đường nhựa. Đồ ăn còn lại gồm gà và rau được bỏ ra nấu hết. Đi offroad, ngoài những thú vui liên quan đến xe,  ăn uống cũng không kém phần quan trọng khi kẻ đứng người ngồi vừa hàn huyên những kinh nghiệm vừa trải, vừa nhâm nhi lon bia lạnh dưới ánh đèn LED và muôn vàn vì sao.

Offroad đêm khác hẳn ngày mặc dù vẫn con đường ngập ngụa đó nhưng dưới ánh sáng đèn xe, những kỹ năng lái phải vận dụng lên gấp nhiều lần. Độ bao quát cũng như từng tảng đá, rãnh bùn giảm hẳn đi vì thiếu ánh sáng. Đây cũng là lý do mà những chiếc xe địa hình thường độ một dàn đèn trên nóc: vừa hỗ trợ ánh sáng bao quát mở rộng góc nhìn, vừa thay đèn bình thường vốn bị bùn bắn bẩn và không còn đủ sáng.

Thú vị của offroad nằm ở chỗ lái cẩn thận đến đâu, độ thiết bị tốt đến mấy rồi cũng bộc lộ điểm yếu. "Vua địa hình" G-class bắt đầu có hiện tượng nóng máy cố hữu khi vận hành ở vòng tua cao do thiết kế két nước thiếu bình nước phụ. Chiếc "Land cộc" và Triton lần lượt bị bung lốp nên phải dừng thay.

2h sáng, cả đoàn lạc vào một con đường phụ dẫn vào ruộng ngô của người dân. Đường mới nền không lầy nhưng phải vượt lên những con dốc trên 30 độ lởm chởm đá. Giữa đêm tối, ánh đèn loang loáng, tiếng gầm rú động cơ, tiếng nhắc nhau cẩn thận lặp đi lặp lại trên bộ đàm trở thành những khoảnh khắc lạ lùng. Sau khi tìm lại được đường chính, từng chiếc xe vẫn vật lộn với con đường tưởng chừng không thể kết thúc.

3h sáng, chiếc Patrol lại dở chứng. Cầu trước có vẻ đã hỏng. Sau khi cố gắng tời chiếc Patrol nặng nề chỉ còn cầu sau lên con dốc trơn trượt, cả nhóm dừng xe tắt máy chờ trời sáng để thử khắc phục vì phía trước vẫn còn khoảng 3 km nữa mới tới đường nhựa.

5h30, trời mờ sáng. Giá lạnh buổi sớm miền núi cùng tiếng gà gáy đã đánh thức giấc ngủ ngắn ngủi của chúng tôi. Việc đầu tiên là kiểm tra lý do cầu trước của chiếc Patrol không hoạt động. Nói chung, mọi người tham gia bộ môn offroad đều biết những kiến thức cơ bản về chiếc xe để có thể giải quyết những vấn đề đơn giản xảy ra khi vận hành.

May mắn lần này cùng tham gia chuyến đi còn có một thành viên là chủ xưởng và trừ trường hợp phải thay thế phụ tùng, những lỗi hỏng nhỏ đều có thể tạm khắc phục trong rừng. Sau hơn một tiếng tháo lắp, chiếc Patrol đã sử dụng được cả hai cầu.

Nhóm xe đầu tiên ra được đến Mường Lựm lúc 9h sáng, sau gần 24 tiếng đồng hồ chiến đấu với con đường 25 km nối Tà Số với Mường Lựm.

Một hành trình kết thúc. Nhưng những điểm đến khác đang chờ chúng tôi.

Nguyễn Trường Sơn