Vụ lùm xùm của GM buộc phải điều trần trước chính phủ Mỹ vì việc chậm trễ triệu hồi xe sửa lỗi liên quan tới 13 người chết chưa lắng xuống thì đến lượt Toyota thông báo triệu hồi 6,4 triệu xe trên 27 mẫu xe toàn cầu vì nhiều lỗi khác nhau. Liên tục gặp sự cố sau khi đến tay khách hàng, nguyên nhân nào dẫn tới tình trạng này?

Qua những thống kê và phân tích, Thetruthaboutcars cho rằng nguyên nhân đến từ kiểu xây dựng xe dựa trên một nền tảng chung. Nếu trước đây số lượng mẫu xe còn ít, mỗi dòng xe phát triển một nền tảng khác thì đến nay cùng một nền tảng có thể dùng chung cho nhiều dòng, chủng loại.

Xu hướng chính trong sản xuất xe hơi hiện nay là sử dụng nền tảng module, tức là lắp ghép từ các khối kết cấu, cho phép nhiều dòng xe khác nhau chia sẻ chung nhiều thành phần, bộ phận. Nền tảng MQB của Volkswagen thường được xem là ví dụ điển hình của kiểu sản xuất này.

Nền tảng MQB (bên phải) và mẫu xe hoàn thiện của Volkswagen.

Giống như những viên gạch, một khối module mà hãng tạo ra sẽ dùng để lắp trên các xe khác nhau. MQB sử dụng cho phân khúc B với Volkswagen Polo tới phân khúc D như Volkswagen Passat, dùng cho cả xe thể thao Audi TT tới dòng minivan Touran. Chỉ một số lượng nhỏ các chi tiết riêng biệt như kích thước từ trục bánh trước tới hộp pedal hay chân bắt động cơ.

Những chi tiết dùng chung từ khung sườn, động cơ, hệ thống truyền động, hệ thống phanh tới một số lượng lớn các chi tiết nhỏ dùng chung cho các dòng xe cỡ trung. Nhiều nhà phân tích cho rằng phát triển MQB dẫn tới tình trạng không phù hợp. Ví như hệ thống điều hòa trên Passat là quá mức cần thiết với Polo (hoặc ngược lại), từ góc nhìn về tính ứng dụng hoặc quan điểm tài chính.

Từ góc nhìn chi phí, hãng sẽ giảm được đáng kể chi phí khi mua các bộ phận với số lượng lớn, trong khi thời gian lắp ráp rút ngắn, nhiều tiêu chuẩn chung được thiết lập. Trong trường một vài mẫu xe không đạt hiệu quả doanh số thì vẫn sử dụng được các bộ phận phụ trợ cho xe khác, không bị chết chi phí tồn kho nguyên vật liệu. Rõ ràng những lợi ích này cho phép Volkswagen thỏa sức thiết kế, sáng tạo ra nhiều mẫu xe để tăng sự lựa chọn cho khách hàng.

Tuy nhiên, mặt trái của MQB là nó cũng có thể gây ra những "tổn thương" không nhỏ cho tập đoàn xe Đức. Điều gì sẽ xảy ra nếu một lô phụ tùng được cung cấp bị thiết kế sai lệch hay chất lượng kém? Điều gì xảy ra nếu thiết kế dây chuyền lắp đặt chưa tối ưu, các chi tiết không đặt đúng chỗ, đúng cách? Như vậy chỉ một mắt xích sai, có thể hàng triệu xe ra khỏi nhà máy dính lỗi.

Với xu thế phát triển hiện nay của ngành công nghiệp ôtô, việc sử dụng chung nền tảng cho nhiều xe gần như điều tất yếu nếu muốn cắt giảm chi phí, tận dụng lợi thế kinh tế nhờ quy mô. Nhưng chính kiểu phát triển này khiến cho một khi gặp lỗi, một số lượng lớn xe sẽ bị triệu hồi.

"6,4 triệu xe sẽ là một con số nhỏ trong tương lai", Thetruthaboutcars nhận định.

Đức Huy