MRAP, hay xe chống mìn, chống phục kích, mà trường San Diego Unified, Mỹ, tiếp nhận vào tháng 9/2014 gây ra những phản ứng trái ngược về việc cung cấp trang thiết bị quân đội dư thừa cho các tổ chức dân sự.

Chiếc MRAP sơn màu nâu vàng vào thời điểm trường học tiếp nhận xe. Ảnh: San Diego Unified.

Xe Caiman MRAP 6 bánh có giá chính thức khoảng 733.000 USD. Nhưng trường San Diego Unified chỉ phải trả khoảng 5.000 USD cho phí vận chuyển, theo inewsource.org. Có nghĩa chiếc xe là miễn phí.

Đây được cho là một phần của Chương trình 1033, mục đích gửi trang thiết bị quân đội không còn được dùng tới như vũ khí và đồ bảo vệ cá nhân cho các lực lượng cảnh sát địa phương mà không lấy tiền.

Một ngày sau khi câu chuyện ở San Diego lan ra ngoài, Scott Barnett, thành viên ban quản trị nhà trường gọi đây là "quyền ưu tiên lạc đường", và nói chiếc xe nên được cho cảnh sát thuê lại, đồng thời cho biết trường trước đó không được báo về việc tiếp nhận xe.

Bức ảnh dạng "sau đó" cho thấy MRAP trông ra sao sau khi sơn màu trắng với dấu chữ thập đỏ. Ảnh: San Diego Unified.

Vào ngày trước khi Barnett ra thông báo, đội trưởng đội cảnh sát trường San Diego Unified, Ruben Littlejohn đã tổ chức một cuộc họp báo và giải thích MRAP không phải xe tăng, do những báo cáo trước đó đưa ra so sánh này. Ông cũng nói rằng việc này không thể hiện việc quân đội hóa trong các trường học.

"Sẽ có trang thiết bị hỗ trợ y tế trong xe. Có cả những chú gấu Teddy, những túi đồ cấp cứu cho những trường hợp có sinh viên nào đó bị thương. Và các nhân viên của chúng tôi được huấn luyện để thực hiện sơ cứu và hồi sức tim phổi", Littlejohn phát biểu.

Nhà trường sau đó đưa ra 2 bức ảnh cho thấy chiếc MRAP trông ra sao sau khi màu nâu vàng nguyên bản kiểu quân đội được sơn lại. Một phiên bản có màu xanh cảnh sát, kiểu còn lại giống một chiếc xe cấp cứu với màu trắng cùng dấu chữ thập đỏ.

Và một phiên bản kiểu xe cảnh sát của MRAP với màu sơn xanh. Ảnh: San Diego Unified.

Có người nhận xét: "Họ có thể gọi đó là một chiếc xe "con bọ đáng yêu", "limo tuần tra sinh viên", hoặc "xe buýt cảnh sát ký túc xá hài hước" rồi sơn màu đẹp đẽ. Nhưng không thể thay đổi thực tế rằng đó là một thứ trang bị của quân đội, giống như gửi đi thông điệp rằng chính quyền địa phương đang có chiến tranh với sinh viên".

Phát biểu với báo chí, một đại diện khác của đội cảnh sát trường San Diego Unified nói rằng hiểu được phản ứng của cộng đồng về chiếc xe, nhưng cho biết trường coi MRAP là phương pháp để đối phó với những tình huống đặc biệt, như một tay súng xuất hiện trong ký túc xá, một đám cháy hay động đất.

San Diego Unified không phải nơi duy nhất mà một chiếc MRAP xuất hiện trong môi trường giáo dục. Mùa thu năm 2013, Đại học Ohio State cũng thu nhận xe MRAP trang bị tháp súng và kính chống đạn. 

Xe MRAP lần đầu xuất hiện vào những năm 1970, thường có thiết kế hình chữ V nhằm làm lệch hướng lực tác động từ mìn dưới đất. Trọng lượng xe có thể từ 14 đến 18 tấn, chiều cao hơn 2.700 mm với mức giá từ 500.000 USD đến 1 triệu USD.

Mỹ Anh