Chi phí cho vận chuyển ngày một tăng và chiếm hơn nửa chi phí sinh hoạt tính riêng trong năm 2013. Nhưng doanh số xe hơi vẫn tụt dốc. Thứ giúp nền kinh tế Mỹ vẫn có thể phát triển lại là dòng xe mà ở thị trường khác chỉ gắn liền với cá tính hoặc kinh doanh.

Xe bán tải nhiều năm liền là xe bán chạy nhất tại Mỹ.

Sinh hoạt phí trung bình trong năm 2013 tại Mỹ là 51.400 USD, tăng khoảng 800 USD so với 2012 và cao hơn trong cùng một lĩnh vực tạo ra khác biệt rõ ràng. Chi tiêu tăng cao không xảy ra trong ngành công nghiệp chăm sóc sức khỏe, thị trường nhà đất khổng lồ hay những thứ thiết yếu như thực phẩm và quần áo. Kinh phí tăng cao lại thuộc về ngành vận chuyển, phần lớn là ở xe mới và đã qua sử dụng, chiếm 60% chi phí phụ trội trong chi tiêu gia đình trong năm qua, theo Cục thống kê lao động Mỹ.

Bảng biểu dưới đây cho thấy chi phí sinh hoạt trung bình tăng cao trong năm qua xuất phát từ đâu, tính trong vòng 12 tháng tính đến trước tháng 7/2013 (so với 12 tháng tính đến trước tháng 7/2012):

Bên trái là chi phí tính bằng USD. Cột vàng là khoản đóng góp bằng tiền mặt. 3 cột màu xanh là mọi loại chi phí vận chuyển. Cột màu hồng là mọi chi phí khác, trong đó đáng kể là hỗ trợ tài chính cho học sinh, sinh viên.

Ôtô mới và đã qua sử dụng "góp công" đáng kể. Nhưng doanh số xe hơi nội địa lại giảm 6%. Vậy điều gì đã xảy ra?

Người Mỹ tôn thờ xe tải. Thay vì các loại sedan, hatchback hay coupe, người Mỹ lại mua xe tải. Doanh số xe tải nội địa và nhập khẩu tăng 8% trong năm 2014, chiếm hơn 100% số xe mua mới. Một số mẫu xe nhỏ hơn, như Toyota Camry và Hyundai Sonata, rất ăn khách trong năm qua. Nhưng tính chung lại thì xe lớn hơn bán còn tốt hơn.

% thay đổi trong doanh số xe mới tính theo phân khúc.

Vận tải chiếm khoảng 17% ngân sách sinh hoạt đặc trưng. Đây được coi là một phạm trù hài hước mà người Mỹ dường như chi khoảng 1/6 thu nhập để "đi lòng vòng", dù họ nằm ở mức phân phối thu nhập nào đi chăng nữa. Sẽ không có chuyện để nói nếu một phần của khoản chi này dành cho vận chuyển công cộng. Nhưng phần lớn người Mỹ vẫn tới chỗ làm việc bằng xe riêng, xe gia đình hoặc xe tải. Chỉ khoảng 6% chi phí vận chuyển thuộc về các loại hình công cộng.

Tuy nhiên, có lẽ không nên hối thúc người Mỹ chuyển sang đi tàu hay xe buýt quá nhanh. Hơn một nửa chi phí mới trong năm qua lại xuất phát từ một hạng mục vận chuyển có thể sẽ bị ngót lại nếu không phải là xe tải, mới hoặc đã qua sử dụng. Xăng được sử dụng để cung cấp sức mạnh cho chúng, và bảo hiểm cũng như các dịch vụ sửa chữa dùng để hỗ trợ chúng. Tương lai có thể xanh, đô thị hóa và thậm chí không có xe cộ. Nhưng hiện người Mỹ vẫn mê dòng xe to xác này. Và họ cũng cần chúng.

Mỹ Anh